Điểm sách

Mafia công nghệ

 Công việc hàng đầu tại công ty được nắm giữ bởi cả Elon Musk, ông chủ của Tesla và là một trong những người giàu nhất thế giới, và Peter Thiel, một nhà đầu tư mạo hiểm kỳ cựu và đồng sáng lập của Palantir Technologies, một công ty phân tích dữ liệu. Reid Hoffman, người đồng sáng lập Linked In, giữ nhiều vai trò cấp cao khác nhau. Ba cựu sinh viên PayPal sau đó đã tạo ra YouTube; những người khác đồng sáng lập Yelp, một trang web đánh giá phổ biến và Yammer, một mạng xã hội. Các nhân viên cũ đã tìm được công việc cấp cao tại Google, Apple và Facebook, cũng như tại một số công ty đầu tư mạo hiểm lớn nhất của thung lũng. Jimmy Soni lập luận trong “The Founders” rằng họ cùng nhau tạo thành “một trong những mạng lưới mạnh mẽ và thành công nhất từng được tạo ra”.

Cuốn sách được ông nghiên cứu kỹ lưỡng ghi lại quá trình ra đời và chuyển đổi của PayPal từ một công ty khởi nghiệp sơ sài thành một doanh nghiệp có lãi, được eBay mua lại vào năm 2002 với giá 1,5 tỷ USD. Câu chuyện bắt đầu với hai công ty khác: Confinity, do Thiel đồng sáng lập, đã lên kế hoạch xây dựng phần mềm để chuyển tiền giữa PalmPilots, sau đó trở thành ứng dụng phải có cho doanh nhân; và X.com, do Musk đồng sáng lập, theo cách nói của ông, có nghĩa là “Amazon của các dịch vụ tài chính”, cung cấp cho người dùng internet mọi thứ, từ thế chấp, thẻ tín dụng đến bảo hiểm. Cả hai đều thành công với các tính năng cho phép khách hàng chuyển tiền bằng email. Ban đầu là đối thủ, sau đó hai công ty sáp nhập và PayPal là kết quả.

Câu chuyện về sự trỗi dậy của nó đang hấp dẫn. PayPal ra đời trong thời kỳ bùng nổ internet vào cuối những năm 1990, khi tiền đổ vào Thung lũng Silicon. Sự cạnh tranh gay gắt do đầu tư thúc đẩy đã tạo ra áp lực lớn; thức trắng đêm là phổ biến. PayPal đã đốt một lượng tiền mặt ghê gớm để thu hút khách hàng mới. Nó đã bị kiện nhiều lần và bị lừa đảo. Sự chia rẽ giữa những người đứng đầu đã gây ra những chấn động: hai giám đốc điều hành đã bị lật đổ trong một cuộc đảo chính trong vòng sáu tháng. Sách của Soni tràn ngập những trích dẫn đầy màu sắc từ Thiel (“Tôi cần những mấy người ở đây để tôi có thể hét vào mặt”) và Musk (“Điều này giống như đánh cược một trăm triệu smackeroos vậy”).

Tất cả những điều này mang lại cảm giác hỗn loạn của cuộc sống khởi nghiệp. Các mô hình kinh doanh đã được ứng biến một cách nhanh chóng. Ngay trước khi ra mắt Confinity, Thiel đã nói với các nhà báo rằng sản phẩm mới của ông sẽ miễn phí. Đó là tin tức đối với các kỹ sư của ông, những người đã nhanh chóng loại bỏ phí giao dịch khỏi trang web. Thử nghiệm đã dẫn đến những sai lầm nghiêm trọng. Trong gần một tháng, một kẽ hở trong bảo mật của X.com đã cho phép những kẻ xấu ăn cắp từ các ngân hàng chỉ bằng cách sử dụng số tài khoản và số định tuyến, cả hai đều được in trên séc.

Điều cuốn sách thiếu là một câu trả lời chắc chắn về lý do tại sao nhóm PayPal lại thành công như vậy. Rất nhiều giả thuyết được đưa ra, bao gồm cả sự hoang dã của tàu lượn siêu tốc PayPal và vị thế bên ngoài của nhiều người trong số những người có liên quan (chín trong số mười người sáng lập của hai công ty ban đầu là người nước ngoài). Không có lời giải thích nào trong số này là thuyết phục; hầu hết cũng là mô hình cho các công ty khởi nghiệp công nghệ khác.

Mặc dù vậy, đây là một cái nhìn thoáng qua về những ngày đầu đầy bạo loạn của mafia PayPal. Nhiều nhân viên cũ phản đối biệt danh đó cho đến bây giờ, với lý do nó ám chỉ điều gì đó nham hiểm. Một câu châm biếm của John Malloy, cựu thành viên hội đồng quản trị, nắm bắt tốt hơn giọng điệu của cuốn sách: “Gọi chúng tôi là mafia là xúc phạm mafia. Một mafia được tổ chức tốt hơn chúng tôi rất nhiều.” ■