Ba người lính ngự lâm (Tiếng Pháp: Les trois mousquetaires) là cuốn đầu tiên của bộ ba tập truyện gồm Les Trois Mousquetaires, Vingt Ans après (Hai mươi năm sau), và Le Vicomte de Bragelonne (Tử tước de Bragelonne). Bộ tiểu thuyết kể về những cuộc phiêu lưu của người lính ngự lâm D'Artagnan, từ lúc anh còn trẻ cho đến lúc già. "Ba người lính ngự lâm" là cuốn nổi tiếng nhất và cũng là hay nhất trong bộ ba, đã được dựng thành phim nhiều lần, cũng như phim truyền hình, phim hoạt hình Pháp, và hoạt hình Nhật Bản.

Câu chuyện kể về những cuộc phiêu lưu của chàng lính ngự lâm d’Artagnan. Là hậu duệ một dòng dõi quý tộc đã sa sút ở xứ Gascony. Từ năm mười tám tuổi, chàng đã rời nhà đi cùng một con ngựa để đến Paris với mong ước trở thành một lính ngự lâm của vua Louis XIII. Tình cờ gặp gỡ nhau ở một nơi xa lạ, chàng quý tộc tỉnh lẻ d’Artagnan kết thân cùng ba người lính ngự lâm Athos, Armis, Porthos. Từ bốn con người với những tính cách khác biệt: nhà quý tộc Athos mẫu mực từ trong ra ngoài; ông hộ pháp Porthos huênh hoang nhưng tốt bụng, là người ngốc nhất trong bốn người; ngài “tu viện trưởng” Aramis duyên dáng như con gái nhưng sâu sắc chẳng kém ai, khì làm lính thì anh thất tình và muốn làm mục sư, nhưng khi làm mục sư thì đi lăng nhăng và nhớ những cuộc đánh nhau, là người rất coi trọng tình bạn; cuối cùng là chàng trẻ tuổi d’Artagnan khôn ngoan và liều lĩnh, được khắc họa dựa trên hình tượng của một lính ngự lâm có thật trong lịch sử. Họ kết thành một khối thống nhất nhờ tình bạn keo sơn, qua bao cuộc đụng độ với Hồng y Giáo chủ De Richelieu đầy cam go, hay Nữ bá tước Milady de Winter thật khó khăn, bốn chàng trai luôn thể hiện lòng can đảm vô song khi hô vang khẩu hiệu trứ danh “Một người vì tất cả, tất cả vì một người”.

Bên cạnh cuộc hành trình đầy hiểm nguy, gian truân là tình yêu lãng mạn đan xen. D’Artagnan tình cờ gặp được nàng Milady de Winter, em dâu của bá tước người Anh de Winter, và là một người phụ nữ đầy quyến rũ. Anh kiếm được tình nhân đầu tiên, tuy nhiên d’Artagnan sớm khám phá ra Milady có dấu ấn của một tội phạm, và cô ta chẳng phải người Anh mà là một gián điệp. Cuộc tình chóng vánh trôi qua khi anh lăng nhăng với cô hầu của Milady hòng lợi dụng để vạch mặt ả ta và ăn cắp được một chiếc nhẫn sapphire, Milady nổi khùng cầm dao đòi giết d’Artagnan, may mắn thay anh chạy thoát được.

Qua tác phẩm này, bạn đọc sẽ có hình dung về những hình tượng lính ngự lâm ngày xưa, họ không phải là anh hùng tất cả mà cũng chỉ là những con người bằng xương bằng thịt, có đủ phẩm chất và sự yếu mềm của con người, có lúc họ rất anh dũng, nhưng có lúc họ lại có những tật xấu thật sự. Nó rất khác với việc mô tả những hình tượng người anh hùng bây giờ, thường hay ca tụng họ lên tận mây xanh, nhưng ở ba chàng lính ngự lâm này thì hoàn toàn khác biệt. Những người lính ngự lâm cùng xuất thân từ tầng lớp quý tộc trung bình hoặc thấp kém, họ kết nghĩa với nhau trong một tình bạn keo sơn và sâu sắc, cũng nhau chia ngọt sẻ bùi và đã làm nên những thành tích tốt đẹp. Giữa cảnh tao loạn của nước Pháp thế kỷ XVI, trong thế giới của những ông hoàng bà chúa đầy những âm mưu, thủ đoạn, những người bạn vẫn thắm thiết bên nhau cùng bước qua những cuộc phiêu lưu đầy chất anh hùng, nghĩa hiệp nhưng cũng đầy chất lãng mạn của tình yêu...